- کاهش صادرات فرش دستباف آذربايجانشرقي
اقتصاد برخي شهرهاي استان مانند سردرود کاملا وابسته به فرش است و در هر خانه‌اي مي‌توان يک دار قالي پيدا کرد. بنا بر اعلام مسئولان، صادرات فرش از تبريز به 11 کشور جهان به صورت مستقيم و کلان با ارزآوري سالانه 300 تا 400 ميليون دلار صورت مي‌گيرد. هر چند با وجود اين ظرفيت‌ها و ارزش مالي صادرات اين محصول اين روزها صنعت فرش و فرشبافي آذربايجان شرقي وضعيت مناسبي ندارد.
- هشدار فعالان فرش
اوايل سال جاري بود که فعالان فرش تبريز و ديگرشهرهاي استان در مصاحبه‌هاي مختلفي با همشهري هشدار دادند صادرات فرش استان در مسير نزولي قرار گرفته و انبارهاي اين کالا با تجميع توليدات روبه‌رو است. اين هشدار در جمع‌بندي گزارش‌هاي مربوط به صادرات فرش استان تأييد شد که نه‌تنها ميزان صادرات فرش استان منطبق با جدول تعيين‌شده رشد نداشته بلکه فرش استان نمي‌تواند جايي در بازارهاي هدف پيدا کند.
به گفته «اسماعيل چمني»، رئيس اتحاديه توليدکنندگان و صادرکنندگان فرش، حدود 30 درصد صادرات فرش استان به آمريکا و بقيه عمدتاً به کشورهاي اروپايي انجام مي‌شود. اين کاهش صادرات که اکنون بازار فرش تبريز را از رمق انداخته مسئولان صادراتي را به واکنش واداشته است تا جايي که «حبيب امين‌زاده»، رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، در جلسه اخير با فعالان و مديران صادراتي با اشاره به وضعيت عمومي صادرات غيرنفتي استان به اين روند کاهشي هم اشاره و از اين وضعيت انتقاد کرده است. وي به مسئولان اين بخش مأموريت داده شرايط را بررسي و راهکارهاي جديدي براي افزايش صادرات پيدا کنند.
- نبود حمايت‌هاي بانکي لازم از صادرات فرش
رئيس انجمن صادرکنندگان فرش سردرود با بيان اين‌که حمايت‌هاي قانوني و بانکي لازم از صادرات فرش وجود ندارد، مي‌گويد: ارائه ضمانت‌هاي ارزي براي صادرات فرش خارج از توان اکثر صادرکنندگان است. «محمد قاسم حضوري» مي‌افزايد: بخش عمده‌اي از صادرات فعلي فرش استان به صورت فرش تابلويي است که در برخي موارد به صورت تکي يا چندتايي صورت مي‌گيرد. برخي صادرکنندگان همان توليدکنندگاني هستند که مشتريان ثابتي در آن سوي مرزها دارند و شبکه گسترده‌اي از صادرکنندگان را شکل مي‌دهند. آنها توان تامين ضمانت‌هاي سنگين را ندارند، چراکه خود عمدتاً بدهکاراني هستند که براي توليد فرش به بانک بدهکارند.
وي تاکيد مي‌کند: در حالي که دولت براي توليد فرش تا 80 درصد آورده نقدي توليدکننده، وام کم‌بهره مي‌دهد، اين تسهيلات در بخش صادرات حالت برعکس پيدا مي‌کند و دولت صادرکنندگان و توليدکنندگان فرش را متمايز مي‌داند، در حالي که اگر صادراتي نباشد، توليد هم دچار مشکل مي‌شود. اين مسئول مشکل ديگر حوزه صادرات را عدم انطباق ماشين‌آلات شست‌وشو و پرداخت فرش استان با تکنولوژي روز عنوان مي‌کند و مي‌گويد: فرش‌هاي تابلويي پس از بافت نياز به شست‌وشو و پرداخت با دستگاه‌هاي ظريف دارند ولي اکثر کارخانه‌هاي شست‌وشو و پرداخت فرش براي فرش‌هاي خانگي و بزرگ طراحي شده‌اند؛ البته در ماه‌هاي اخير دستگاه‌هاي جديد از سوي فعالان فرش تهران خريداري شده که موجب هدايت اين فرش‌ها به اين استان شده است. حضوري با اشاره به عدم صادرات اين کالا از گمرک‌هاي استان اظهار مي‌کند: صادرات فرش آذربايجان شرقي از گمرک‌هاي تهران يا قم صورت مي‌گيرد که آمار صادرات اين کالا در استان را کمتر از عدد واقعي نشان مي‌دهد.
- برنامه‌ريزي براي افزايش صادرات
رئيس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربايجان شرقي با اشاره به وضعيت صادرات فرش استان در 6 ماهه اخير اظهار مي‌کند: انتظار ما افزايش اين صادرات بود اما اين روند رو به نزول است و اين صادرات به نسبت 6 ماه سال گذشته حدود 2 درصد کاهش نشان مي‌دهد که اميدواريم در نيمه دوم سال جبران شود. «ناصر آويشن» با اشاره به نظر فعالان فرش و مشکلات بانکي پيش رو همچنين بر ضرورت برنامه‌ريزي براي حل اين مشکلات، تاکيد مي‌کند: در روزهاي آتي نخستين جلسه تخصصي با فعالان عمده فرش و اتحاديه‌هاي مربوطه در محل سازمان صمت يا اتحاديه فرش براي بررسي راهکارهاي افزايش صادرات فرش خواهيم داشت و جمع‌بندي اين جلسه به همراه جلسات تخصصي ديگر به مسئولان اقتصادي استان منعکس مي‌شود.
وي بيان مي‌کند: مشکلات بانکي و ارزي که فعالان فرش استان بر آن تاکيد دارند بايد به صورت ملي و با همکاري بانک مرکزي حل شود؛ البته در سفر اخير رئيس بانک مرکزي به استان اين مشکلات منتقل و قول مساعد نيز در اين زمينه داده شده است. ولي با توجه به زمان‌بر بودن برخي مصوبات دولتي اميدواريم در 6 ماه دوم شاهد حمايت‌هاي بيشتر بانکي از صادرات فرش استان باشيم.
آويشن تاکيد مي‌کند: هرچند اداره فرش و سازمان صمت متولي سياست‌گذاري در اين حوزه است، حقيقت اين است که صادرات فرش چند مولفه‌اي است و نمي‌توان از يک اداره و سازمان انتظار داشت در اين زمينه نقش‌آفريني کند. در حال حاضر همکاري بيشتر بانکي در اين زمينه بسيار مهم و تاثيرگذار است اما در سال‌هاي اخير اين حمايت‌ها مطلوب نبوده که برون‌داد اين بي‌توجهي‌ها اکنون خود را بيشتر نشان مي‌دهد.
اين مسئول با يادآوري وضعيت نامناسب قاليشويي‌ها، شست‌وشو و پرداخت فرش در استان عنوان مي‌کند: يکي از مهم‌ترين مراحل توليد فرش شست‌وشو و پرداخت نهايي است که بايد به خوبي صورت گيرد. اما در حال حاضر اين عمليات عمدتاً در تهران يا قم انجام مي‌شود. به همين دليل صادراتهم از همان مبدأ صورت مي‌گيرد. بايد با هدايت منابع مالي و تسهيلات کم‌بهره به اين بخش، صنعت شست‌وشوي فرش را در خود استان تقويت کرد تا مانع از خروج توليدات استان شد.
وي تاکيد مي‌کند: مشکل ديگري که در زمينه صادرات فرش استان خود را نشان مي‌دهد انعطاف و هوشمندي در شناخت بازارهاي جديد و کار با مشتريان جديد است که تحقق آن خروج از حالت بازاريابي سنتي در حوزه صادرات را مي‌طلبد و نياز به تشکيل دوره‌هاي بازاريابي فرش با همکاري اتحاديه‌هاي مربوطه وجود دارد. رئيس اداره فرش سازمان صمت استان عنوان مي‌کند: مهم‌ترين موردي که نياز داريم رسيدن وضعيت صادرات فرش استان به حالت پايدار است. پس از تثبيت اين وضعيت مي‌توان براي توسعه آن هم برنامه‌ريزي کرد.
- آمريکا، بزرگ‌ترين مقصد صادرات فرش دستباف تبريز
بر اساس اعلام اتحاديه توليدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف تبريز بيش از 200 هزار نفر در اين هنرصنعت شاغل هستند و در مجموع بيش از 500 هزار نفر از جمعيت آذربايجان شرقي از صنعت فرش و زنجيره تأمين و توزيع و صادرات آن ارتزاق مي‌کنند. مقصد اصلي صادرات فرش دستباف استان، آمريکا با ارزش 126 ميليون دلار و پس از آن به ترتيب آلمان، لبنان، انگليس، ژاپن، امارات، پاکستان، آفريقاي جنوبي، ايتاليا، استراليا و کاناداست. رئيس اتحاديه توليدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف تبريز با اشاره به اين‌که سازمان تأمين اجتماعي در بيمه قاليبافان سخت‌گيرانه برخورد مي‌کند، مي‌گويد: اين سازمان بيمه افرادي را که چند روز تأخير در پرداخت دارند، قطع مي‌کند و برقراري مجدد آن پروسه نفس‌گيري دارد. ما در اتحاديه حاضريم هر 3 ماه يک‌بار بيمه عقب‌افتاده را جبران کنيم تا قاليبافان کمتر دغدغه قطعي بيمه داشته باشند.
«اسماعيل چمني» با بيان اين‌که مواد اوليه فرش دستبافت در بازار کمياب شده يا 3 برابر قيمت واقعي فروخته مي‌شود، مي‌افزايد: بايد راهکاري براي کاهش قيمت مواد اوليه فرش و عدم صدمه به اشتغال و معيشت توليدکنندگان فرش دستبافت انديشيده شود. 1100 کارگاه فعال بافنده، 400 واحد پرداخت فرش، 400 واحد رفوگري، 95 واحد قاليشويي، 2200 واحد عرضه قالي جمعاً حدود 200 هزار شاغل دارد که بايد با حمايت ويژه، اجازه ندهيم افزايش قيمت و رکود اين حجم از اشتغال استان را تهديد کند.
درباره این سایت